การปลูกมันสำปะหลัง : สำรวม แก้วแกมจันทร์
ลานสกา นครศรีธรรมราช
มันสำปะหลัง เป็นพืชที่ปลูกง่าย เลี้ยงง่ายโตไว ไม่ค่อยมีโรค มีคาร์โบไฮเดรตสูง รองจากข้าว ข้าวสาลี ข้าวโพด และมันฝรั่ง สารอาหารค่อนข้างครบถ้วนตามที่ร่างกายต้องการ (สามารถหาความรู้เพิ่มเติมได้จากกูเกิร์ล) ขอแนะนำว่า ควรพึ่งตนเองในการทำกสิกรรมไร้สารพิษ เป็นการประหยัด ลดรายจ่าย ควรปลูกไว้ทุกครัวเรือน เพราะว่า “อาหารเป็นหนึ่งในโลก” “กินเพื่อสุขภาพ” ควรต้องปลูกอยู่ปลูกกิน ให้ปลอดสารเคมี จะได้ห่างไกลโรค เพื่อ “ชีวิตที่ผาสุกได้จริง”
“มันสำปะหลัง” บางคนเรียกว่า “มันไม้” “หัวมันต้น” ส่วนมากจะนำส่วนราก ที่เรียกกันว่า หัวมัน” สดมาปรุงอาหาร/แปรรูป เป็นการถนอมอาหาร
การปลูกมันสำปะหลังไว้สำหรับครัวเรือน
วิธีการ/ขั้นตอนการปลูก
1) เตรียมพื้นที่ มาก-น้อย ตามความเหมาะสม สามารถปลูกแซม ร่วมกับพืชผักอื่นๆ ได้
2)เตรียมดินปลูก ดินที่ผสมดินพร้อมปลูก โดยใช้ปุ๋ยธรรรมชาติ ที่ผลิตใช้เองในครัวเรือน ปลอดเคมี
3)เตรียมกิ่งพันธุ์ คือการนำลำต้นของมันมาตัดเป็นท่อนๆ ยาวประมาณ 15-20 ซ.ม.
4) ขุดหลุมไม่ต้องลึกมาก กะประมาณว่า พอวางท่อนมันลงไป แล้วกลบดินให้พอมิดเสมอหลุม ระยะห่างระหว่างหลุม 60-120 ซ.ม. ตามความเหมาะสม ระยะห่างระหว่างแถว 1-2 เมตร
5) หลังจากปลูกเสร็จแล้ว อาจจะไม่ต้องรดน้ำ ถ้าความชื้นเพียงพอ เหมาะสม หรือรดน้ำแต่พอประมาณ แต่ไม่ต้องรดบ่อย สังเกตความเหมาะสม
6) ประมาณ 2-4 สัปดาห์ ต้นอ่อนใบอ่อน จะเจริญเติบโต (จากตายอดที่มีอยู่ตามข้อของลำต้น) โผล่พ้นดินให้เห็นเป็นลำต้นอ่อน
7) การดูแลรักษา หลังการปลูก ได้ไม่ยาก สามารถปลูกแบบทิ้งๆ ได้เลย ไม่ต้องดูแลมาก การรดน้ำนานๆ ครั้ง การใส่ปุ๋ย 1-2 ครั้ง ใช้ปุ๋ยหมักที่ผลิตเองจากเศษวัสดุ พืชสด ขยะสด ช่วยกันรณรงค์ไม่ใช้ปุ๋ยเคมี หลีกเลี่ยงสารปนเปื้อนอันตราย เพื่อความปลอดภัยของชีวิต
8) สามารถเก็บผลผลิตได้ หลังจากที่เจริญเติบโตเต็มที่ ตั้งแต่10 เดือน หรือหลัง 1 ปีขึ้นไป สังเกตเห็นว่า จะมีดอกมีผล แล้ว “ขุดหัวมัน” ได้
สภาวธรรม
ด้วยเพราะว่า “อาหารเป็นหนึ่งในโลก” จึงเห็นความสำคัญ เห็นคุณค่าของการปลูกไว้กินในครัวเรือน แม้ว่าพื้นที่ในการปลูก มีไม่มากนัก แต่ก็ยังตระหนักในการทำ “กสิกรรมไร้สาร เพื่ออาหารที่ปลอดภัย” พืช ผัก สมุนไพรต่างๆ หลายร้อยชนิดที่ปลูกไว้ข้างบ้าน สามารถปลูกไว้รวมๆ กัน ปะปนกันไป พืชจะพึ่งพาอาศัยกันเอง จนเป็นระบบนิเวศค่อยๆ สมบูรณ์ขึ้นตามลำดับๆ “มันสำปะหลัง” ก็เป็นพืชสำคัญ ที่มีประโยชน์ มีคุณค่า มีสารอาหารสำคัญๆ หลายอย่างที่ร่างกาย ต้องการสูงมาก ตัวอย่าง เช่น กินสด ผ่านการปรุงแกงต้มนึ่ง ย่าง ฯลฯ ลดคลอเรทเตอรอส รักษาเบาหวาน ล้างลำไส้ เป็นต้น สามารถแปรรูปเป็นแป้งมัน มันอัดเม็ด ผงชูรส อื่นๆ